Điệu nhảy trong lễ tạ ơn tổ tiên của dân tộc Dao

điệu nhảy

Đất nước Việt Nam có 54 dân tộc anh em cùng chung sống, sẻ chia với nhau những giá trị và nguồn tài nguyên. Tuy nhiên mỗi dân tộc cũng có những truyền thông và giá trị độc đáo riêng của mình. Bài viết ngày hôm nay của ascarici sẽ giới thiệu tới các bạn về tết nhảy hay còn gọi là “Nhiang chằm Đao” của dân tộc Dao. Đây là một nghi lễ tạ ơn tổ tiên và các vị thần, được tổ chức từ mùng 1 đến 25 tháng Chạp hàng năm. Với mục đích hướng đến những giá trị tích cực, Tết nhảy diễn ra đầy đủ trong 3 ngày 3 đêm.

Tết nhảy tạ ơn tổ tiên của người Dao đỏ

Bất cứ người con nào của bản Dao đỏ dù đi xa đến đâu cũng nhớ điệu nhảy lễ tạ ơn tổ tiên mỗi khi năm hết tết đến. Lễ nhảy được tổ chức khoảng cuối giờ Thìn, đầu giờ Tỵ từ mùng 1 đến 25 tháng Chạp. Tết nhảy mong ước con người sẽ vượt qua gian khó, đoàn kết chống lại các thế lực làm hại đời sống yên lành, cầu cho mưa thuận gió hòa, nhân khang vật thịnh và cũng là bản sắc của người Dao đỏ.

lễ tạ ơn tổ tiên
Nét đặc sắc trong Tết nhảy là phần lễ và hội cùng đan xen nhau

Nghi lễ chính trong lễ này là các điệu nhảy do một tốp nam nữ trong làng thể hiện dưới sự hướng dẫn của thầy cả, gồm rất nhiều điệu như: Nhảy mở đường, nhảy bắc cầu đưa đón thần linh về dự tết, điệu nhảy mời tổ tiên, bố mẹ bằng một chân, đầu cúi thấp, ngón tay trỏ giơ cao; điệu nhảy mời tiên nương, tiểu nữ giáng trần được diễn tả bằng điệu múa cò; điệu múa mời tổ sư thầy cả về dự tết diễn tả kiểu đi của hổ…

Sau lễ tắm gội cho tượng tổ tiên. Con cháu tổ chức các điệu nhảy dâng gà, xôi và lễ vật… Kết thúc là điệu nhảy múa cờ. Nét đặc sắc trong Tết nhảy là phần lễ và hội cùng đan xen nhau. Những người hành lễ vừa cúng vừa múa và đọc thơ. Đầu tiên là múa bài Thượng đàn, mỗi người cầm một thứ dụng cụ như: Chuông, thanh la, trống, chiêng, gậy thờ… vừa múa, vừa hát, sau đó là múa kiếm.

Nét đặc sắc trong nghi lễ

Nét đặc sắc của Tết nhảy chính là phần hội, với nhiều loại hình diễn xướng dân gian. Như: trình diễn các điệu múa Chuông, múa Rùa, múa Kiếm và đọc các bài thơ về các vị thần. Lễ và hội cùng đan xen nhau, người ta vừa cúng vừa múa và đọc thơ. Đầu tiên là múa bài Thượng đàn. Mỗi người cầm một thứ dụng cụ như: Chuông, thanh la, trống, chiêng, gậy thờ… Vừa múa, vừa hát, sau đó là múa Kiếm. Đây là điệu múa có ý nghĩa mở đường, dọn đường, quét đường. Cưỡi phượng, cưỡi ngựa, đóng chuôi dao, mài dao, múa cờ…

múa chuông
Múa chuông – Điệu múa linh thiêng của người dân tộc Dao

Múa Chuông là điệu múa thể hiện nghi lễ tạ ơn tổ tiên. Và các vị thần đã bảo vệ cuộc sống cho dân làng, dòng tộc. Cầu xin tổ tiên phù hộ, che chở cho mọi thành viên được mạnh khỏe, làm ăn phát đạt. Múa Rùa là một trong những điệu dân vũ được thể hiện trong Tết nhảy. Trước bàn thờ cúng Bàn Vương, thầy cúng đi trước. Theo sau là tốp thanh niên ăn mặc đẹp, gọn gàng nối tiếp nhau nhảy quanh đàn cúng. Diễn tả các động tác tìm, bắt, trói rùa, ba ba khiêng về để dâng cúng Bàn Vương. Và các vị thánh thần, tổ tiên. Điệu múa thể hiện lòng can đảm, sự rèn luyện gian nan mới có được thành công.

Phong tục truyền thống mang nhiều ý nghĩa

Lễ nhảy mang tính tổng hợp khá đầy đủ các loại hình nghệ thuật dân gian khác của dân tộc Dao đỏ. Như nghệ thuật nhảy múa, âm nhạc, ngôn ngữ… Lễ nhảy là một tập tục chứa đựng nhiều giá trị văn hóa cổ. Đâu đó vẫn còn phảng phất tín ngưỡng thờ gà làm vật tổ (Totem giáo). Cầu mong sự bảo hộ và che chở của vật tổ cho sự phát triển và tồn tại của tộc người mình.

Ngoài ra, lễ tết này còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc trong nghi thức thờ cúng tổ tiên (mời, rước và tắm tượng gỗ – hay lễ mộc dục). Đặc biệt, Tết nhảy là một phong tục truyền thống thể hiện đời sống tinh thần của người Dao Quần Chẹt. Có ý nghĩa lớn trong việc gắn kết cộng đồng. Góp phần làm cho bức tranh văn hóa của cộng đồng các dân tộc Việt Nam thêm đa dạng và lung linh sắc màu.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *