Đời sống tâm linh của người phương Đông nói chung và người Việt Nam nói riêng vô cùng phong phú và đa dạng. Và trong tư duy lẫn định nghĩa về tâm linh của người Việt Nam có lẽ đã in dấu sâu đậm của một “thực thể” được gọi là “cô hồn”. Cô hồn là một từ dùng để gọi những hồn ma của những người đã khuất và vẫn chưa được đầu thai sang kiếp khác vì một lý do nào đấy. Và khoảng thời gian mà cô hồn xuất hiện nhiều nhất, cũng như là lúc mà những “thực thể tâm linh” như cô hồn mạnh mẽ nhất là vào tháng 7. Tháng này được mọi người dân từ xưa đến nay “ưu ái” gọi là “tháng cô hồn”.
Vì đâu lại có cái tên nghe thật rùng rợn như thế và tại sao tháng 7 lại là “tháng cô hồn” mà không phải là một tháng nào khác? Tất nhiên là có nguyên do cả, và để tìm hiểu thêm về tập tục tín ngưỡng và văn hóa tâm linh của người Việt thì mời bạn cùng chúng tôi khám phá thêm về “tháng cô hồn” để rõ ràng nguồn gốc của nó hơn nhé.
Nguồn gốc của từ “tháng cô hồn”
Theo quan niệm dân gian, tháng 7 Âm lịch hàng năm được coi là tháng của ma quỷ hay tháng cô hồn. Cách gọi này có nguồn gốc từ xa xưa, đến nay vẫn được sử dụng nhưng ít người hiểu hết được ý nghĩa. Từ xa xưa, người Việt quan niệm con người có hai phần đó là phần hồn và phần xác. Tùy theo lúc còn sống và những việc mà người đó làm dẫn đến khi mất đi, phần hồn sẽ tách khỏi phần xác mà được đầu thai thành kiếp khác hay xuống địa ngục, thậm chí lang thang quấy rối người thường. Và cúng cô hồn từ đó mà xuất hiện.
Việc cúng cô hồn không chỉ để khỏi bị quấy phá, mà vì muốn làm phúc; giúp những cô hồn ít ra cũng có một ngày được no nê; đỡ tủi phận. Đó là ý nghĩa mang tính nhân văn rất cao trong văn hóa Việt, cũng như quan niệm về ngày xá tội: con người dù đã gây ra những tội ác gì thì trong quá trình chịu trừng phạt, quả báo, cũng có được một ngày xá tội, để đỡ khổ cực, đau đớn…
Theo góc độ của Đạo giáo
Dưới góc độ Đạo giáo, tục cúng cô hồn bắt nguồn từ tích cổ Trung Hoa. Truyền thuyết dân gian cho rằng từ mùng 2/7; Diêm Vương ra lệnh bắt đầu mở Quỷ Môn Quan; và đến rằm tháng 7 thì “thả cửa” để cho ma quỷ túa ra tứ phương; đến sau 12 giờ đêm ngày 14/7 thì kết thúc và các ma quỷ phải quay lại địa ngục.
Do đó, vào tháng 7 Âm lịch, người ta quan niệm trên dương thế có rất nhiều quỷ đói; nên phải cúng cháo, gạo, muối hối lộ cho chúng; để chúng không quấy nhiễu cuộc sống bình thường. Ở Trung Quốc, việc cúng cô hồn được thực hiện vào ngày 14 tháng 7 Âm lịch; còn ở Việt Nam, thời gian này kéo dài nguyên một tháng; không nhất thiết phải là ngày rằm. Ngày cúng cô hồ có thể tùy thuộc vào từng gia đình, từng vùng miền khác nhau. Ngoài ra, theo quan niệm, tháng cô hồn là tháng ma quỷ; không đem lại may mắn. Nên hầu hết các công việc cưới hỏi, khởi công xây dựng, mua sắm, đi xa,… Đều tránh tháng 7.
